DHA có phải là Omega-3 hay không? Bổ sung DHA cho phụ nữ có thai thế nào cho đúng

Chúng ta đã không còn quá xa lạ với cái tên DHA hay Omega – 3, các phương tiện truyền thông hay quảng cáo đều đề cập tới rất nhiều. Tuy nhiên có nhiều người vẫn không hiểu rõ được 2 chất này, và mối quan hệ “mẹ ruột” giữa omega – 3 và DHA. Hãy cùng tìm hiểu ở bài viết dưới đây!

Omega-3 là gì?

Omega-3 là một nhóm axit béo không có có chứa nhiều nối đôi, và nối đôi cần nhất là ở vị trí là cacbon thứ 3 – cơ thể chúng ta lại không thể tự tổng hợp được, do đó phải bổ sung hoàn toàn từ các loại thực phẩm. Các chuyên gia đã chỉ ra rằng, omega-3 có nhiều ở trong các loại cá ở vùng biển sâu và lạnh như cá hồi, cá ngừ, cá thu… Các chất lỏng lấy được từ loại cá này ở nước ta thường quen gọi là dầu gan cá hay dầu cá. Tuy nhiên dầu cá thông thường ngoài việc chứa omega-3 còn chứa thêm vitamin A. Do đó, mẹ bầu nếu bổ sung dầu cá nên lựa chọn kĩ lưỡng loại dầu cá nguyên chất, có hàm lượng DHA cao, không chứa Vitamin A để đảm bảo thai kì khỏe mạnh nhất

DHA là một loại trong omega-3, là viết tắt của  Docosahexaenoic acid, là acid béo không no chuỗi dài 22 carbon và chứa tổng cộng 6 nối đôi. DHA còn được gọi là omega-3 chuỗi dài, cùng với EPA. Thuộc nhóm omega-3 còn có axit béo ALA (Alpha-Linolenic acid) thường xuất hiện nhiều ở trong các loại dầu thực vật, còn được gọi là omega-3 chuỗi ngắn. ALA mặc dù cũng mang lại những lợi ích tích cực cho sức khỏe, thế nhưng lợi ích đó đều là do chuyển từ ALA sang DHA vào trong cơ thể, do đó bạn sẽ phải sử dụng rất nhiều ALA mới có tác dụng cho cơ thể giống như lượng nhỏ DHA.

Trong cơ thể, DHA là nguyên liệu thiết yếu để hình thành lên các tế bào não, màng tế bào thần kinh và chiếm tới 93% tế bào võng mạc.

DHA là gì?

Như đã nói ở trên, DHA là viết tắt của Docosahexaenoic acid, là axit béo không no chuỗi dài thuộc nhóm omega-3. DHA chiếm tới 1/4 lượng chất béo có trong não, chiếm tỉ lệ khá cao trong chất xám của não và võng mạc, nằm trong thành phần cấu trúc của màng tế bào thần kinh, vậy nên người ta còn gọi vui DHA là “gạch xây cho não”.

DHA góp phần tạo ra độ nhạy cảm của các nơ ron thần kinh, gia tăng sự đàn hồi của các tế bào não, màng tế bào thần kinh, giúp dẫn truyền thông tin được nhanh và chính xác hơn. DHA rất cần thiết cho việc hình thành của các nơ ron thần kinh, vận chuyển glucose chính là “thức ăn” chủ yếu của não. Ngoài ra, DHA còn vô cùng cần thiết cho sự phát triển và hoàn thiện chức năng của mắt, chiếm tới 93% tế bào võng mạc.

Đối với phụ nữ mang thai, có nhiều nghiên cứu quy mô lớn trong nhiều năm đã chỉ ra rằng, mẹ bầu khi bố sung đầy đủ dHA sẽ giúp phòng tránh được những bệnh lý thường gặp trong thai kỳ như tiền sản giật, tiểu đường, trầm cảm sau sinh… Sức đề kháng và hoạt động tim mạch của mẹ bầu cũng sẽ tăng lên đáng kể khi bổ sung đầy đủ DHA trong thời gian mang thai.

Đối với người lớn, DHA có tác dụng bảo vệ tim mạch do làm giảm đi lượng cholesterone và triglycerid có trong máu. DHA ở liều cao còn có khả năng làm ức chế và tiêu diệt tế bào ung thư trên thực nghiệm. Tuy nhiên, những người thường xuyên uống bia rượu, chất cồn thì sẽ bị giảm hấp thụ DHA, do đó mà những người này sẽ tăng cao nguy cơ bị suy thoái tế bào thần kinh, sa sút trí tuệ…

Bổ sung DHA cho phụ nữ có thai như thế nào?

Vì DHA rất cần thiết đối với sự phát triển của trẻ, đặc biệt là hệ thần kinh và mắt, vậy nên các chuyên gia trên thế giới khuyến cáo mẹ bầu nên bổ sung đầy đủ DHA trong thực đơn hàng ngày. Các khuyến cáo về lượng DHA cần thiết hàng ngày của Cục An toàn thực phẩm là:

• Trẻ 0 – 6 tháng: 0.32% tổng lượng axid béo.
• Trẻ 6 – 12 tháng: khoảng 70 mg/ngày.
• Trẻ 1 – 3 tuổi: khoảng 70 mg/ngày.
• Trẻ 3 – 9 tuổi:  khoảng125 mg/ngày.
• Phụ nữ có thai và cho con bú: ít nhất 200 – 300 mg/ngày, nhiều hơn vào những tháng cuối thai kì và những mẹ bầu ăn ít/không ăn cá béo.

Tuy nhiên, bên cạnh với hàm lượng DHA cần thiết, cơ thể phụ nữ mang thai và cho con bú cũng cần phải được bổ sung thêm các dưỡng chất quan trọng khác nữa như kẽm, i-ốt, acid folic, vitamin B6 và B12, sắt… Từ đó mà giúp cho em bé phát triển cơ thể và hệ thống thần kinh một cách toàn diện.

Đối với phụ nữ mang thai, tỷ lệ DHA/EPA cần thiết phải nằm trong khoảng 4/1 để có thể phát huy được tác dụng toàn diện đối với hệ thần kinh và thị giác, tăng cường khả năng miễn dịch và chống lại những bệnh lí thường gặp trong thai kỳ. Lượng DHA tuyệt đối không được thấp hơn EPA. Tỷ lệ DHA/EPA xấp xỉ 4/1 được xem là “tỷ lệ vàng” bởi đây chính là tỷ lệ chính xác của 2 chất này trong sữa mẹ. Trong tự nhiên, loại omega-3 được chiết xuất từ dầu cá ngừ đại dương, có đủ độ tuổi, sản xuất theo quy định nghiêm ngặt mới có thể đạt được “tỷ lệ vàng” DHA/EPA, và chính điều này đã tạo ra sự chênh lệch khá lớn về giá thành của các loại omega-3 trên thị trường.

Trên thực tế, bạn cũng thấy rằng omega-3 có chứa DHA và EPA được khuyến cáo sử dụng cho các bệnh nhân mắc bệnh tim mạch, viêm khớp… bởi chúng mang lại những lợi ích thiết thực, an toàn cho cơ thể. Tuy nhiên, đối với những loại omega-3 sử dụng trong những trường hợp này thì hàm lượng EPA lại cao hơn so với DHA, làm cho công thức bổ sung sẽ hoàn toàn khác so với công thức bổ sung cho phụ nữu mang thai. Vì thế các mẹ bầu khi lựa chọn sản phẩm bổ sung omega-3 cần lưu ý điểm này, tránh lựa chọn nhầm nhé.

Một số lưu ý cho mẹ bầu khi bổ sung omega-3

Axit béo omega-3 rất dễ bị oxy hóa dưới ảnh hưởng của ánh sáng mặt trời, oxy và nhiệt độ. Chính vì thế, bạn không nên sử dụng dầu omega-3 để nấu ăn, để sản phẩm tiếp xúc trực tiếp dưới ánh nắng hay để gần nguồn nhiệt trong vài tuần sau khi mua về.

Có nhiều nhà sản xuất đã tìm các công nghệ đặc biệt để bào chế, chiết xuất dầu, làm giàu dầu cá để đạt được hàm lượng omega-3 với tỉ lệ DHA/EPA như mong muốn, tăng khả năng bảo quản. Đây chính là điều khó khăn nhất trong công đoạn sản xuất dầu cá.

Việc bổ sung omega-3 không đồng nghĩa với việc bố sung DHA/EPA bởi chất lượng của những sản phẩm omega-3 trên thị trường mỗi loại một khác nhau. Mẹ bầu nên lưu ý lựa chọn đúng loại omega-3 có chứa DHA và EPA theo tỷ lệ vàng DHA/EPA = 4/1 để giúp bé phát triển tối ưu ngay từ trong bụng mẹ, giúp mẹ bầu giảm nguy cơ mắc phải những bệnh thường gặp trong thai kỳ. Một sự lựa chọn khác cho mẹ chính là sử dụng trực tiếp các sản phẩm viên uống bố sung DHA cho phụ nữ mang thai, đảm bảo cung cấp đủ liều lượng mà mẹ không cần phải chú ý tới tỷ lệ như sản phẩm omega-3.

Tổng hơp: Dương Hoàng